De ontbindende voorwaarde (Sky, de musical)

‘Revolutionair’, zo werd de musical Sky voorafgaand aan de première omschreven. In de musical werd gebruik gemaakt van 3D-technologie om de set te projecteren. De verwachtingen waren hooggespannen. Al snel bleek echter dat een musical meer nodig heeft dan een technologisch hoogstandje om een succes te worden. Het prestigeproject van onder meer Marco Borsato, Robin de Levita en John Ewbank ging op 3 april 2016 in première. Amper drie maanden later werd de stekker eruit getrokken. Daarmee was de musical zeker revolutionair, maar niet op de wijze zoals van tevoren werd gedacht.

De arbeidsovereenkomst van Sky

Los van de financiële problemen die het voortijdige einde van de musical met zich mee bracht (Sky B.V. is in maart 2017 door de rechtbank failliet verklaard), was het einde van de musical ook voor de werknemers zeer vervelend. Zij hadden plots geen dienstverband meer. Sky had met de castleden arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd gesloten (een tot 1 oktober 2016 en de andere acht tot 1 januari 2017). In de arbeidsovereenkomst waren de volgende bepalingen opgenomen: “Deze arbeidsovereenkomst is echter een ‘productie-gebonden’ overeenkomst, wat betekent dat deze arbeidsovereenkomst ook eerder dan voornoemde einddatum van rechtswege zou kunnen eindigen indien en zodra de Productie stopt, namelijk op de eerste dag na de laatste voorstelling van de Productie.” en “wanneer de laatste voorstelling plaatsvindt is afhankelijk van diverse externe factoren.” Deze bepalingen behelzen de zogenoemde ontbindende voorwaarde.

De ontbindende voorwaarde

Een ontbindende voorwaarde werkt als volgt: in de overeenkomst wordt een bepaling opgenomen waarin staat dat zodra situatie X zich voordoet, de overeenkomst van rechtswege eindigt. Opzegging of ontbinding door de rechter is dan niet nodig, wat aanzienlijke organisatorische en financiële voordelen met zich mee kan brengen. De Hoge Raad heeft al in 1992 geoordeeld dat een ontbindende voorwaarde in een arbeidsovereenkomst rechtsgeldig kan zijn. Daarbij maakt de Hoge Raad wel het voorbehoud dat een ontbindende voorwaarde slechts bij uitzondering effect sorteert. De vervulling van de voorwaarde moet zich met het stelsel van het ontslagrecht kunnen verenigen. Vandaar dat bijvoorbeeld de ontbindende voorwaarde waarin staat dat de arbeidsovereenkomst eindigt bij ziekte of zwangerschap van de werknemer, niet rechtsgeldig is. Daarnaast moet de gebeurtenis die de overeenkomst doet eindigen objectief bepaalbaar zijn en mag deze dus niet afhankelijk zijn van de wil van de werkgever. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan de gebeurtenis dat iemand bepaalde targets niet haalt. Het is immers de werkgever die de targets bepaalt.

Gebeurtenissen die over het algemeen de goedkeuring van de rechters kunnen dragen zijn onder andere:

• Herstel van de zieke werknemer tot wiens vervanging de arbeidsovereenkomst is aangegaan;
• Het niet binnen een bepaalde tijd beschikken over bepaalde diploma’s;
• Na afloop van een opleiding, ook als deze bijvoorbeeld voortijdig wordt afgebroken, of;
• Het ongunstig uitvallen van een medische keuring.

Oordeel van het Hof

Terug naar de musical. Negen ex-castleden stappen naar de rechtbank, waar zij bot vangen. Vervolgens stellen zij hoger beroep in. Het Hof Arnhem-Leeuwarden oordeelt, anders dan de rechtbank, dat de betwiste ontbindende voorwaarde niet past in het gesloten systeem van het ontslagrecht. Sky gaf toe dat zij de keuze had om al dan niet door te gaan met de exploitatie van de musical. Zij heeft er uiteindelijk zelf voor gekozen om de musical niet voort te zetten. De gebeurtenis (het stoppen van de productie) was daardoor niet objectief bepaalbaar, maar afhankelijk van de subjectieve wil van de werkgever.

Wilt u weten of een ontbindende voorwaarde voor uw situatie uitkomst biedt? Neem dan contact met mij op.