Arbeidsrecht update | Intrekking goedkeuring modelovereenkomsten | Opzeggen i.v.m. bereiken pensioengerechtigde leeftijd

Lees in één minuut de ontwikkelingen van de afgelopen week:

Arrest Deliveroo leidt tot intrekken goedkeuring modelovereenkomsten

De Belastingdienst trekt de goedkeuring in van modelovereenkomsten gebaseerd op vrije vervanging naar aanleiding van het Deliveroo-arrest van de Hoge Raad van 24 maart 2023. In het dit arrest bevestigt de Hoge Raad het eerdere oordeel van het Hof Amsterdam dat de bezorgers van Deliveroo werkten op basis van een arbeidsovereenkomst. De verplichting om het werk persoonlijk uit te voeren is slechts één van deze elementen die van belang kan zijn bij de beoordeling van de arbeidsrelatie volgens de Hoge Raad. De vrije vervanging kan weliswaar duiden op de afwezigheid van een arbeidsovereenkomst, maar niet zodanig dat per definitie geen sprake is van een arbeidsovereenkomst.

Zo’n modelovereenkomst wordt beoordeeld door de Belastingdienst en vervolgens wel of niet goedgekeurd. De modelovereenkomsten worden gebruikt om de arbeidsrelatie tussen een opdrachtgever en een opdrachtnemer te verduidelijken. Als zij volgens een goedgekeurde modelovereenkomst werken, wordt deze overeenkomst in beginsel niet aangemerkt als arbeidsovereenkomst. Er zijn meerdere soorten modelovereenkomsten. Specifiek voor de modelovereenkomst vrije vervanging is de goedkeuring ingetrokken. In deze modelovereenkomst vrije vervanging is het uitgangspunt dat een opdrachtnemer een zzp’er is als er in de overeenkomst is opgenomen dat hij zich vrij mag laten vervangen. Dit uitgangspunt strookt niet langer met de huidige leer van de Hoge Raad, waardoor de modellen niet langer correct zijn.

Uiterlijk 1 oktober 2023 ontvangen brancheorganisaties en andere geregistreerde aanvragers van wie de individueel goedgekeurde modelovereenkomsten worden ingetrokken een brief van de Belastingdienst. De gevolgen van de intrekking van de goedkeuring zijn aanmerkelijk voor gebruikers van deze modelovereenkomst. Opdrachtnemers en opdrachtnemers krijgen tot 1 januari 2024 om hun arbeidsrelatie anders in te richten als dat nodig blijkt. De Belastingdienst is voornemens om na 1 januari 2024 te starten met handhaving.  

Opzeggen in verband met bereiken pensioengerechtigde leeftijd

Bij de Rechtbank Zeeland-West-Brabant kwam de vraag aan de orde of een werkgever de arbeidsovereenkomst mocht opzeggen met een werknemer die inmiddels de pensioengerechtigde leeftijd had bereikt. De werknemer was al een langere tijd werkzaam bij de werkgever en bereikte in 2017 de pensioengerechtigde leeftijd. In 2017 zijn de werkgever en de werknemer een nieuwe arbeidsovereenkomst overeengekomen met gewijzigde arbeidsvoorwaarden met het idee dat werknemer na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd door zou blijven werken bij de werkgever tot het moment dat het niet meer zou gaan. Met dat doel voor ogen hebben partijen de nieuwe arbeidsovereenkomst gesloten.

Werknemer stelt dat er ten onrechte is opgezegd door de werkgever vanwege zijn gezondheid. Hij verzoekt betaling van diverse vergoedingen. De kantonrechter gaat niet mee in de gedachtegang van de werknemer en stelt dat er sprake is van een rechtsgeldige opzegging op grond van artikel 7:669 lid 4 BW. Deze bepaling is ingevoerd met het doel meer ruimte te creëren voor de werkgever om gewaardeerde werknemers, die anders met pensioen zouden gaan, toch nog voor een bepaalde periode in dienst te kunnen houden, waarbij ook de mogelijkheid wordt gecreëerd op eenvoudige wijze de arbeidsovereenkomst te kunnen beëindigen. Op grond van dit artikel kan de werkgever (éénmalig) de arbeidsovereenkomst opzeggen als de werknemer de pensioengerechtigde leeftijd heeft behaald. Deze opzeggingsbevoegdheid vervalt niet als partijen voor of na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd een nieuwe arbeidsovereenkomst sluiten of als de arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigt.

Nu in 2017 geen gebruik is gemaakt van de opzeggingsbevoegdheid en er destijds een nieuwe arbeidsovereenkomst overeen is gekomen, kan de werkgever deze opzeggingsmogelijkheid nu alsnog gebruiken nadat de werknemer 5,5 jaar (extra) is blijven doorwerken. De werknemer komt geen verdere bescherming toe. De kantonrechter heeft om deze reden het verzoek van de werknemer afgewezen.