De coronaboete ligt onder vuur

De coronaboete ligt onder vuur. Wat mij betreft terecht. In de afgelopen tijd zijn wij geconfronteerd met nieuwe regels waar wij ons allemaal aan moeten houden. Voor degenen die zich niet aan de regels houden zijn sancties in het leven geroepen. Deze sancties moeten een individu ervan weerhouden de regels te schenden en een zekere afschrikwekkende werking hebben voor anderen die zich mogelijk ook niet aan de regels (zullen) houden. Daarnaast is leedtoevoeging ook een belangrijk doel van een sanctie. De overtreder voelt de gevolgen van zijn handelen immers in zijn portemonnee.

Voor alle wetten en regels is het heel erg van belang dat deze gedragen worden door de samenleving. Mensen moeten het nut en de noodzaak van de regels zien om deze te accepteren en na te leven. De regels moeten het “respect” hebben van de mensen en als een regel wordt overtreden moet men het gevoel hebben verkeerd bezig te zijn. 

Een voorbeeld: in Nederland hebben we een regel die verbiedt om diefstal te plegen. Ik meen dat deze regel in de Nederlandse samenleving breed gedragen wordt waarbij de overgrote meerderheid van de populatie – zo mag ik hopen – zich hier ook aan houdt.  Er zal dan ook geen enkele advocaat zijn die in de rechtszaal zal betogen dat het verbod op diefstal niet deugt, niet doelmatig is of dat nu de buurman ook heeft gestolen, de cliënt vrijuit zal moeten gaan.

Dit was de theorie, nu de praktijk

Eenieder die zich niet houdt aan de coronaregels begaat een overtreding in de zin van het Wetboek van Strafrecht. In artikel 433 is bepaald dat het schenden van de noodverordening waarin de coronaregels zijn opgenomen bestraft wordt met ten hoogste drie maanden hechtenis of met een geldboete van de tweede categorie (maximaal € 4.350 EUR).

Wanneer is er sprake van zo’n overtreding? Nou, dat is heel snel al het geval. Artikel 2.2 van de Groningse Noodverordening bepaalt namelijk, dat het verboden is: ‘zich in de publieke ruimte in een groep van drie of meer personen op te houden zonder tot de dichtstbijzijnde persoon in die groep en andere personen een afstand van ten minste 1,5 meter te houden’.

Deze regel heb ik zelf in de afgelopen 24 uren meermaals overtreden. Ik kan u verzekeren dat de meeste advocaten zich doorgaans (keurig) aan de regels en voorschriften houden. Dit doet bij mij wel de vraag rijzen of de coronaregels (nog) wel zo breed gedragen worden of dat wij allemaal wel zouden willen, maar het in de praktijk toch erg lastig is om 1,5 meter afstand te houden. 

Met coronaregels lijkt dit heel anders te zijn

Het draagvlak voor de coronaregels lijkt af te nemen. Op social media staan diverse artikelen, opiniestukken en meningen van bekende en minder bekende Nederlanders die hun twijfels uiten over of de coronaregels daadwerkelijk effectief zijn als het gaat om het verder voorkomen van de verspreiding van het virus. Hiermee wordt aan de basis van de coronaregels getornd. Daarnaast lijkt er naar aanleiding van de protesten op de Dam een soort rangorde te zijn ontstaan, waarbij de vrijheid van vergadering en betoging niet samen lijkt te kunnen gaan met de coronaregels. Dit leidt tot polarisatie met als gevolg dat de coronaregels nog meer waardeverlies lijden. Er komen steeds meer geluiden dat het handhaven van de coronaregels niet meer houdbaar is en dat de coronaboetes niet in stand kunnen blijven.

Ik meen dat er ontzettend veel argumenten zijn waarom een coronaboete niet kan worden opgelegd. Het feit dat mensen er massaal voor kiezen zich niet aan de coronaregels te houden is hier echter niet één van. Immers, als de hele buurt steelt betekent dit niet dat jij dat ook mag doen. Dit lijkt mij dan ook een kansloos bezwaar.

Wat wel van belang is, is dat de coronaregels mogelijk in strijd zijn met de grondwet, innerlijk tegenstrijdig zijn en te beperkend uitvallen voor de persoonlijke levenssfeer. Daarnaast kan er sprake zijn van bijzondere omstandigheden die het opleggen van de boete in de weg staan. Vooral werkgevers – zoals bijvoorbeeld horecaondernemers – hebben mogelijk een hele goede reden waarom zij zich op enig moment niet aan de regels hebben gehouden.  De handhaving van de coronaregels gaat in sommige gevallen dan ook veel te ver en mist hiermee het eigen doel, namelijk het voorkomen van verdere besmetting.

Het voorgaande geldt wat mij betreft niet voor de “coronahoesters” en de “BOA-pesters”. Deze personen mogen wat mij betreft de coronaboete krijgen.

Wilt u meer informatie? Neemt u gerust contact op met Sander van Gent.