Houd je als aanbestedende dienst aan de vooraf bekendgemaakte beoordelingsprocedure!

Het mag een open deur heten in het aanbestedingsrecht, maar als je zegt dat je wat gaat doen, doe het dan ook op die manier zoals je gezegd hebt. Zo had de rechtbank Oost-Brabant recentelijk een geval bij de hand waarin de aanbestedende dienst afweek van de vooraf bekendgemaakte beoordelingsprocedure en eerst naar de prijzen had gekeken alvorens zij naar de kwaliteit ging kijken.

Wat speelde er nu precies?

De gemeente Helmond had een aanbestedingsprocedure georganiseerd voor het beheer en exploitatie van het zwembad voor een periode van tien jaar. De opdracht zou worden gegund op basis van de beste prijs-kwaliteitverhouding. De gemeente had in de aanbestedingsleidraad opgenomen dat zij eerst naar de kwaliteit van de inschrijving zou kijken, alvorens zij de prijzen zou gaan beoordelen. 

Er schrijven drie partijen, waaronder Sportfondsen Exploitatie in op de aanbesteding. Twee dagen na het sluiten van de inschrijvingstermijn bericht de concerninkoper van de gemeente aan Sportfondsen dat haar inschrijvingsprijs dusdanig hoog is, dat gunning op basis van de beste prijs-kwaliteitverhouding onwaarschijnlijk is. Uiteindelijk sluit de gemeente Sportfondsen zelfs uit, omdat haar inschrijving niet besteksconform zou zijn, omdat er een fout was geslopen in het prijzenblad van Sportfondsen.

Sportfondsen stapt vervolgens naar de rechter en vordert onder meer staking van de aanbestedingsprocedure omdat de gemeente afgeweken is van de vooraf bekendgemaakte beoordelingsprocedure. Die hield namelijk in dat eerst de kwaliteit zou worden beoordeeld en daarna pas de prijs. In het geval van Sportfondsen is echter direct al de prijs beoordeeld en niet eerst de kwaliteit.

De uitspraak

De rechter gaat in dit betoog mee. De rechter constateert dat de e-mail van de concerninkoper binnen een paar dagen na het sluiten van de inschrijvingen laat zien dat de gemeente eerst op prijs heeft beoordeeld. Daarmee heeft zij afgeweken van de vooraf bekendgemaakte beoordelingsprocedure, wat in strijd is met het gelijkheidsbeginsel en het daarvan afgeleide transparantiebeginsel. Doordat daardoor de uitkomsten van de aanbestedingsprocedure wellicht beïnvloed kunnen zijn, dient de lopende procedure gestaakt te worden en zal de gemeente over moeten gaan tot een heraanbesteding.

Deze uitspraak laat overduidelijk zien dat als een aanbestedende dienst een beoordelingsprocedure beschrijft, zij zich ook dient te houden aan deze procedure. Zij kan daarvan niet afwijken, want dan schendt zij de algemene beginselen van het aanbestedingsrecht. De bedoelingen die de aanbestedende dienst heeft bij een eventuele afwijking spelen daarbij geen enkele rol. Het transparantiebeginsel en het gelijkheidsbeginsel staan eraan in de weg dat een aanbestedende dienst na inschrijving afwijkt van de spelregels die zij zelf heeft opgesteld.