Is het inhalen van overuren in strijd met de wet?

Op 28 april 2021 schreven mijn collega Kornelis de Vries en ik een blog over de vraag of er sprake is van gratis overwerken bij het inhalen van minuren op het moment dat er wordt gewerkt met een jaarurensystematiek. Wij hebben die vraag destijds ontkennend beantwoord. Tot voor kort was er nog geen uitspraak die onze mening onderschreef, maar recent heeft de Rechtbank Gelderland in een zaak die FNV heeft aangespannen tegen Wibra geoordeeld dat een werkgever van een werknemer mag verlangen minuren in te halen en dat dit niet in strijd is met goed werkgeverschap.

Casus

In de aan de rechtbank voorgelegde zaak speelde het volgende. Wibra heeft werknemers in dienst die werken op basis van de zogenaamde jaarurensystematiek. Voor een uitgebreide toelichting van wat dat precies inhoudt verwijs ik naar ons eerdere blog.

De FNV is van mening dat Wibra niet van werknemers mag verlangen dat zij de minuren, die zijn ontstaan ten gevolge van de bedrijfssluiting c.q. werkvermindering door de coronapandemie en de daarmee verband houdende lockdown, in een later stadium gaan inhalen.

In deze blog ga ik in op twee argumenten van de FNV.

Is het inhalen van minuren in strijd met het beginsel van geen arbeid wel loon?

FNV stelt dat het inhalen van minuren die zijn ontstaan door de bedrijfssluiting vanwege de coronapandemie in strijd is met het beginsel van geen arbeid wel loon zoals opgenomen in artikel 7:628 lid 1 BW. Het niet kunnen werken tijdens de verplichte bedrijfssluiting zou volgens de FNV voor risico van de werkgever moeten komen. Door de minuren die tijdens de bedrijfssluiting zijn ontstaan alsnog in te moeten halen, zou het risico alsnog bij de werknemers komen te liggen.

De rechtbank overweegt – mijns inziens terecht – dat het gebruikelijk is dat er afspraken worden gemaakt over de flexibele inzet van werknemers, zonder dat dit invloed heeft op het vaste inkomen van de werknemers. Tussen Wibra en haar werknemers is overeengekomen dat er een gemiddeld aantal uren per week wordt gewerkt en daarvoor ontvangen die werknemers maandelijks een vast bedrag aan loon, ook als er geen werk beschikbaar is. Wibra heeft de lonen aan de werknemers tijdens de bedrijfssluiting ook doorbetaald.

De jaarurensystamtiek waar er gewerkt wordt met plus- en minuren is volgens de rechtbank niet in strijd met de hoofdregel van geen arbeid, wel loon, omdat er tussen Wibra en haar werknemers expliciet is overeengekomen dat er sprake is van een flexibele inzet waarbij er binnen de overeengekomen bandbreedte extra uren moeten worden gewerkt. Daarbij wordt nog terzijde opgemerkt dat de vraag of het gemiddeld aantal uren per week is gewerkt, niet tussentijds maar pas aan het einde van het jaar kan worden beoordeeld.

Is het inhalen van minuren in strijd met goed werkgeverschap?

Een ander argument van de FNV was dat het in strijd met de beginselen van goed werkgeverschap is om aan de ene kant gebruik te maken van de NOW-subsidie en aan de andere kant de werknemers de minuren alsnog te laten inhalen. De FNV stelt dat werknemers hierdoor ‘gratis’ aan het werk zijn. Ook dit argument gaat niet op. De rechtbank geeft aan dat de NOW-subsidie is gerelateerd aan het omzetverlies van de onderneming en dat ook als de werknemers wel hun gemiddelde aantal uren per week hadden gewerkt, Wibra bij een omzetverlies aanspraak had kunnen maken op de NOW-subsidie.

Wibra houdt haar werknemers aan de afspraak om per jaar een gemiddeld aantal uren te werken, dit is niet in strijd met de beginselen van goed werkgeverschap. Dit zou anders kunnen zijn als dit tot onaanvaardbare situaties zal leiden, maar daarvan is niet gebleken.

Conclusie

De uitspraak van de rechtbank sterkt mij in mijn mening dat ook in het geval van het ontstaan van minuren ten gevolge van de coronapandemie van een werknemer kan worden gevergd deze minuren in te halen. Uiteraard voor zo ver dit binnen redelijke grenzen mogelijk is en past binnen de overeengekomen afspraken tussen werkgever en werknemer.

Heeft u een discussie met uw werknemers over het inhalen van minuren of wilt u onze inschatting over een specifieke situatie? Neemt u dan gerust vrijblijvend contact met één van onze arbeidsrechtsspecialisten op.