Mag uw bank zomaar de relatie beëindigen?

Banken in Nederland zijn ter voorkoming van fraude, witwassen en financiering van terrorisme verplicht onderzoek te doen naar hun klanten (know your customer). Gevolg hiervan is dat klanten plots worden geconfronteerd met vragen over transacties, relaties en werkzaamheden. Vaak klanten die al jarenlang rekeninghouder zijn bij de bank en nooit eerder door de bank bevraagd zijn. Lang niet alle vragen die de bank stelt hoeven te worden beantwoord. Hierover lees je meer in deze blog.

Vaak stelt de bank dat het niet of niet volledig beantwoorden van de gestelde vragen betekent dat de relatie met de klant wordt opgezegd. Als de bank daartoe overgaat betekent dit dat de klant de bankrekening en de beschikking over andere faciliteiten van de bank verliest. Dit zijn verregaande consequenties. De vraag is dan ook: Mag de bank zomaar de relatie beëindigen? Het antwoord hierop is duidelijk: Nee dit mag niet zomaar en lang niet altijd.

ING en CIS Management

De rechtbank Amsterdam heeft op 2 maart 2022 geoordeeld dat de ING de relatie met haar klant CIS Management B.V. niet mocht beëindigen. CIS Management is een trustkantoor. ING vond dat trustkantoren niet meer in het risicoprofiel van ING paste. ING zegt hierover: ““ING Nederland (‘ING’) heeft na zorgvuldige afweging van alle belangen besloten de relaties met trustkantoren te beëindigen. (…) Het verhoogd risico ten aanzien van trustdoelvennootschappen, maakt dat ook trustkantoren zelf een verhoogd risico opleveren. Immers, trustdoelvennootschappen behoren tot de klantgroep waaraan trustkantoren hun diensten verlenen. Daarbij komt de (aanhoudende) politieke en maatschappelijke discussie over de dienstverlening van de trustsector. (…) Het verhoogd risicoprofiel van partijen die actief zijn in de trustsector, mede bezien vanuit de huidige maatschappelijke ontwikkelingen, past niet langer bij het risico dat ING bereid is te aanvaarden.”

ING beëindigt vervolgens de relatie met CIS Management op grond van artikel 7.3 van de Voorwaarden Zakelijke Rekening en op grond van artikel 35 van de Algemene Bankvoorwaarden. CIS Management is het hier niet mee eens. Volgens CIS Management heeft zij een brandschone reputatie, komt zij al haar (wettelijke) verplichtingen na en ontplooit zij enkel legale activiteiten. Daar komt bij dat ze geprobeerd heeft een rekening bij andere Nederlandse banken te openen maar daar niet in geslaagd is.  

ING stelt dat er bij CIS Management sprake is van een verhoogd integriteitsrisico. ING heeft zeven transacties van CIS Management aangemerkt als mogelijk ongebruikelijk met als gevolg dat die transacties handmatig door ING gecontroleerd moeten worden. Door dit soort arbeidsintensieve handmatige controles brengt voortzetting van de bankrelatie volgens ING onaanvaardbaar hoge kosten met zich. ING heeft daarbij ondanks het toezicht van DNB op CIS Management als vergunning houdend trustkantoor onvoldoende vertrouwen in de interne risicobeheersing van CIS Management. Ook deze argumenten overtuigen de rechtbank niet. CIS Management staat onder toezicht van de DNB en niet is gebleken dat CIS Management niet aan haar wettelijke verplichtingen voldoet.

De rechtbank stelt vast dat ING een algemene belangenafweging heeft gemaakt op basis waarvan ING tot het oordeel komt dat trustkantoren niet in haar risico profiel passen. Er is door ING echter geen individuele belangenafweging gemaakt. De rechtbank vindt dat dit wel van ING mag worden verwacht. Verder stelt de rechtbank dat een belangenafweging tussen het belang van ING om de relatie te beëindigen (het past niet in het risico profiel en ING meent hierdoor niet aan de op haar rustende toezichtrechtelijke eisen te kunnen voldoen) en het belang van CIS Management om de relatie voort te zetten (zij dient te beschikken over een Nederlandse bankrekening en bij andere Nederlandse banken wordt zij niet geaccepteerd) als uitkomst heeft dat het belang van CIS Management zwaarder weegt. ING mag de relatie met CIS Management dus niet opzeggen en moet haar dienstverlening voortzetten.

Conclusie

Conclusie is dat een bank een relatie niet op basis van een algemene belangenafweging mag opzeggen. De Bank zal altijd inzichtelijk moeten maken welke specifieke belangen er bij een bepaalde klant een rol spelen en dat deze belangen van de bank zwaarder wegen dan de belangen van de klant. Dit is een hoge drempel voor de bank. Dreigt een bank met het opzeggen van de relatie met de klant dan loont het zeker de moeite hier tegen op te treden. De kans is groot dat een opzegging kan worden voorkomen. Wilt u hier meer over weten, neem dan contact met ons op.