Minderjarig kind en erfenis, hoe bescherm ik het erfdeel van het kind?

Deze week werd bekend dat de minister voor Rechtsbescherming, Franc Weerwind, grotendeels afziet van een wetsvoorstel om de positie van minderjarigen in het erfrecht te versterken. Dit naar aanleiding van de uitkomsten van een onderzoek naar de huidige bescherming in de wet van door minderjarigen geërfd vermogen en het toezicht hierop. 

Uit het onderzoek blijkt gelukkig dat ouders en voogden over het algemeen het beste voor hebben met hun kind. Slechts zo nu en dan is er sprake van slecht bewind door ouders of voogden. 

Ouder, voogd en bewind

Een kind dat jonger is dan 18 jaar staat onder gezag van de ouder(s) of van een voogd. 

Een ouder met het gezag kan een voogd aanwijzen voor het geval er bij zijn overlijden geen andere ouder is met gezag. De voogdijbenoeming kan worden geregeld in een testament of door inschrijving in het gezagregister dat de rechtbank bijhoudt. Het gezagregister is openbaar, het testament niet.

De ouder of voogd vertegenwoordigt het kind in en buiten rechte, dus ook bij de beslissingen over een nalatenschap. Daarnaast heeft de ouder of voogd het bewind over het vermogen van de minderjarige. Dit betekent dat hij het vermogen van het minderjarige kind beheert. Erft het kind, dan wordt het erfdeel van het kind onderdeel van zijn vermogen. De ouder of de voogd heeft zo ook het beheer over het erfdeel. 

Bewind door een ander is soms wenselijk

De minister wil op een onderdeel toch de positie van het minderjarige kind versterken. Namelijk in het geval dat het vermogen van de ouders onder een beschermingsbewind komt te staan. Het plan is dat in dat geval het vermogen van een kind automatisch onder het bewind komt te staan bij de bewindvoerder van de ouders. Op welke termijn dit wetsvoorstel zal worden voorbereid, kan nog niet worden ingeschat. Op dit moment valt het vermogen van dit minderjarige kind – en dus zijn erfdeel – nog gewoon onder het bewind van de ouders. En dat is wonderlijk, omdat de ouder kennelijk niet voldoende in staat is om voor zijn eigen financiën te zorgen.

Ook in andere gevallen kan het minder wenselijk zijn dat de ouder of voogd het bewind over het erfdeel van zijn of haar kind voert. Bijvoorbeeld omdat u het bewind over het erfdeel niet aan de ouder of voogd toevertrouwt of omdat u hem of haar op financieel gebied minder geschikt acht. 

Soms is het in geval van echtscheiding tussen de ouders niet de bedoeling dat een van de ouders het bewind heeft over wat het kind van u erft. 

Testamentair bewind

Erft een minderjarig kind van u en wilt u dat een ander dan de ouder(s) of voogd dit erfdeel beheert, dan kunt u dit bij testament regelen. U wijst dan in uw testament een bewindvoerder aan die tot het kind 18 jaar is het bewind over het erfdeel voert. In het testament kunt u zoveel mogelijk op maat regelen wat de bevoegdheden van de bewindvoerder zijn en hoeveel toezicht er vervolgens op het handelen van de bewindvoerder wordt gehouden. 

Bij een kind dat ouder is dan 18 jaar kan het nodig zijn dat hij langer in het beheer over zijn erfdeel wordt begeleid. Ook dat kan in een testament worden vastgelegd. 

Extra eisen afwikkeling

Als minderjarige kinderen betrokken zijn bij een erfenis, dan gelden voor de afwikkeling van de nalatenschap extra eisen. Zo is de ouder of voogd verplicht een boedelbeschrijving op te maken. Dat is een beschrijving van de samenstelling van de erfenis bij het overlijden. 

De nalatenschap mag alleen beneficiair worden aanvaard. Daardoor kan een minderjarig kind niet aansprakelijk worden voor de schulden van de overledene, voor zover die groter zijn dan de bezittingen.

De kantonrechter moet toestemming geven voor bepaalde handelingen, zoals verwerping van de nalatenschap en de verdeling van de nalatenschap. Deze verdeling moet in principe in een notariële akte worden vastgelegd, omdat er een minderjarige erfgenaam is. Dit geeft voor de minderjarige meer zekerheid. 

Wijst u een bewindvoerder aan dan moet deze bewindvoerder meewerken aan de verdeling van uw nalatenschap en houdt hij zo toezicht op de verdeling. Na de verdeling voert de bewindvoerder het bewind over het aan het kind toegedeelde vermogen.

Ouderlijk vruchtgenot

Ouders hebben op grond van de wet het ouderlijk vruchtgenot van het vermogen van hun minderjarige kinderen, ook als er een testamentaire bewindvoerder is die het erfdeel van het kind beheert. Denkt u hierbij aan huur-, rente- of dividendopbrengsten van de geërfde goederen. In het testament kan dit ouderlijk vruchtgenot worden uitgesloten; dan komen de opbrengsten van de erfenis toe aan het kind zelf en niet aan de ouders.

Een goed testament

Zoals u ziet heeft de positie van uw minderjarige erfgenaam aandacht nodig. In uw testament kunt u dit op uw manier regelen.  

Hulp en advies

Wilt u advies over hoe de positie van uw minderjarige erfgenaam nu is geregeld en over hoe u dit eventueel anders zou kunnen regelen? Neemt u gerust contact op met Meinette Venema .