Nieuw auteursrecht: hoe voldoe ik aan de transparantieplicht?

Vanaf 7 juni 2022 gelden in Nederland nieuwe regels op het gebied van auteursrecht. Uitgevers en producenten zijn nu wettelijk verplicht om auteurs en artiesten jaarlijks een overzicht te sturen van alles wat met hun werk is verdiend.

Transparantieplicht gevolg van DSM-richtlijn

De transparantieverplichting is een direct gevolg van de Europese Richtlijn inzake auteursrechten in de digitale eengemaakte markt (digital single market). Dit wordt ook wel de ‘DSM-richtlijn’ genoemd. De DSM-richtlijn moet het auteursrecht moderniseren en beter laten aansluiten op de huidige (digitale) samenleving waarin auteurs vaak aan het kortste eind trekken. De transparantieplicht is een onderdeel van het nieuwe auteursrecht.

Voor wie geldt de transparantieplicht?

Het auteursrecht zorgt ervoor dat iedereen die met een creatieve inspanning een werk creëert wordt beschermd. Denk bijvoorbeeld aan kunstenaars, content creators zoals videomakers, journalisten en artiesten. Het exploiteren van een auteursrecht gebeurt meestal met een licentie. Met een licentie mag een derde partij (denk aan: sociale media platformen, tijdschriften of musea) het werk openbaren. In ruil daarvoor ontvangt de auteur vaak een overeengekomen vast bedrag en/of een toelage per ‘view’.

Wat houdt de transparantieplicht in?

De transparantieplicht verplicht licentiehouders om de auteur minimaal een keer per jaar te informeren over hoe zijn werk wordt geëxploiteerd en welke inkomsten hiermee zijn gegenereerd. Bij het verstrekken van dit overzicht moet de licentiehouder rekening houden met de specifieke sector waarin zij opereert. Ook moet de verstrekte informatie actueel, relevant en volledig zijn.

Versterking positie auteurs

De nieuwe regeling versterkt de rechten van de auteur aanzienlijk. Het geeft de auteur inzicht in wat er met zijn werk precies verdiend wordt door de licentiehouder. Het dichten van dit informatie gat (information gap) leidt ertoe dat de auteur sterker toekomstige onderhandelingen met de licentiehouder in kan gaan. Wanneer uit het verstrekte overzicht blijkt dat de overeengekomen vergoeding voor de auteur onevenredig is gelet op de opbrengst voor de licentiehouder, kan de auteur zelfs een aanvullende billijke vergoeding vorderen van de licentiehouder. Hiermee probeert de wetgever de zogeheten ‘value gap’ te dichten.

Gevolgen nieuwe regelgeving

Met name voor sociale media platformen en uitgevers heeft deze nieuwe regelgeving grote gevolgen. Het dwingt hen ertoe om inzicht te geven in wat er wordt verdiend met de werken en om eerlijke vergoedingen overeen te komen met auteurs. Of deze wijziging de marktwerking voor auteursrechtelijke beschermde werken daadwerkelijk zal verbeteren en auteurs een betere onderhandelingspositie geeft, zal de praktijk moeten uitwijzen.

Heeft u vragen over hoe u moet voldoen aan de transparantieplicht of andere vragen met betrekking tot auteursrecht? Neem dan gerust vrijblijvend contact op met een van onze experts op het gebied van ondernemingsrecht en ICT & privacyrecht.