NOW: een walhalla voor de bestuursrechtadvocaat, lastig voor de werkgever

Op 1 april 2020 is de Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor behoud van werkgelegenheid (NOW) gepubliceerd. Werkgevers kunnen op grond van de NOW in aanmerking komen voor een subsidie die dient als tegemoetkoming in de loonkosten. Inmiddels is ook de tweede ronde van de regeling gepubliceerd waarmee de duur van de periode, waarin beroep kan worden gedaan op financiële ondersteuning, wordt verlengd.

De NOW-regeling

De regeling is met stoom en kokend water tot stand gekomen en in de vorm van een subsidie gegoten. De regeling vertoont echter ook trekjes van nadeelcompensatie of zelfs schadevergoeding, zodat niet gesproken kan worden van een zuivere subsidie, in de zin van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Het is dan ook mogelijk dat bepaalde regels, die gelden voor subsidies, niet zomaar toegepast kunnen worden op de NOW-regeling. Op deze en nog vele andere vragen zal de bestuursrechter binnenkort zijn of haar licht laten schijnen, mits de vragen ook worden voorgelegd. Dit is dan ook de schone taak van de bestuursrechtadvocaten (en juristen).

Alle besluiten, die worden genomen in het kader van de NOW-regeling, zijn aan te merken als een appellabele beschikking, in de zin van de Awb. Denk hierbij aan: afwijzing van een aanvraag, beslissing omtrent subsidieverlening, vaststelling van het voorschot, beslissing omtrent subsidievaststelling, wijziging of intrekking van een eerder besluit, besluit omtrent buitenbehandelingstelling van de aanvraag, besluit tot terugvordering en ga zo maar door. Voor een bestuursrechtadvocaat levert de regeling een prachtige uitdaging op een onbekend en nieuw terrein. 

Belangen en verwachtingen

Werkgevers zitten natuurlijk niet te wachten op dit soort uitdagingen. Zij willen juist zekerheid, duidelijkheid en goede juridische bijstand. Hetgeen voor de werkgevers ontzettend van belang is, is dat de hoogte van het bedrag, in het kader van subsidieverlening kan afwijken van de hoogte van het bedrag, in het kader van subsidievaststelling, zodat er een verplichting kan ontstaan tot terugbetaling van het reeds ontvangen bedrag. Van deze situatie zal sprake zijn in het geval de verwachte omzetdaling achteraf toch blijkt mee te vallen. Daarnaast is het van belang dat aan de subsidie diverse verplichtingen worden verbonden, terwijl het niet-naleven hiervan kan leiden tot (gedeeltelijke) intrekking en terugvordering van de subsidie en ook moet men op tijd zijn met de tweede aanvraag voor subsidievaststelling. Daarnaast is het de verwachting dat het UWV streng zal optreden in gevallen van vermeend misbruik, zodat dienaangaande ook de nodige beschikkingen van de band zullen rollen.

Nadat de beschikking is toegezonden, kunnen belanghebbenden, binnen zes weken, waaronder in elk geval begrepen de werkgevers, bezwaar maken tegen beschikkingen. Niet is uit te sluiten dat ook werknemers of de ondernemingsraad bezwaar kunnen maken. De regeling verplicht werkgevers om de ondernemingsraad of werknemers te informeren over de subsidieverlening, hetgeen wijst op betrokkenheid van werknemers bij beschikkingen, op grond van de NOW. De werkgever kan beroep instellen bij de rechtbank tegen de beslissing op bezwaar. De beroepstermijn is zes weken, vanaf de dag waarop de beslissing op bezwaar is toegezonden aan de werkgever. Tegen de uitspraak van de rechtbank kan hoger beroep worden ingesteld. Het is nog niet helemaal duidelijk of de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hoogste rechter voor subsidies) of de Centrale Raad van Beroep (hoogste rechter sociale zekerheid) bevoegd is. Wij verwachten dat dit snel duidelijk wordt.

Soms kan het niet instellen van bezwaar tegen een besluit enorme gevolgen hebben voor bezwaar ten aanzien van een ander, samenhangend, besluit. Als snel kun je geconfronteerd worden met de zogenaamde onaantastbaarheid van subsidiebeschikkingen ook wel de formele rechtskracht genoemd. Het is dan ook zeer van belang dat men zich laat voorlichten door een specialist, zodat geen onomkeerbare fouten worden gemaakt en de juiste vragen worden voorgelegd aan de bestuursrechter.